PROGRAM REALIZACJI DORADZTWA ZAWODOWEGO

 

 

DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JANUSZA KORCZAKA

W   KANDYTACH

 

 

 

 

WSTĘP

 

Program realizacji doradztwa zawodowego w Szkole Podstawowej im. Janusza Korczaka w Kandytach obejmuje celowe, uporządkowane i wzajemnie powiązane działania związane z doradztwem zawodowym realizowanym w szkole, podlegające wewnętrznej ewaluacji. Dla działań tych – zaplanowanych na rok szkolny 2023/2024 – zostali określeni adresaci, realizatorzy oraz partnerzy.

Program realizacji doradztwa zawodowego zawiera:

•  Podstawy prawne
• Założenia ogólne
• Cel ogólny doradztwa zawodowego
• Treści programowe realizacji programu
•  Realizacja programu
• Ewaluacja programu

 

• PODSTAWY PRAWNE:

 

• Rezolucja Rady Unii Europejskiej z 18 maja 2004 – 9286/04 jest to najważniejszy do tej pory dokument wydany przez Unię Europejską dotyczący poradnictwa zawodowego. „wszyscy obywatele Europy powinni mieć dostęp do usług związanych z poradnictwem, informacją zawodową i planowaniem kariery na każdym etapie swojego życia”. Raport pokazuje, że edukacja powinna wykraczać daleko poza dotychczasową praktykę występującą w krajach europejskich. Kształcenie ustawiczne służy uzupełnianiu, aktualizowaniu wiedzy, przekwalifikowaniu oraz ułatwianiu awansu zawodowego dorosłych.

 

• Memorandum dotyczące kształcenia ustawicznego, uchwalone przez Komisję Europejską w 2000 r. jako jedno z 6 głównych założeń wymienia zalecenie dotyczące profesjonalnej pomocy doradczej dla uczniów w zakresie planowania kariery zawodowej.

 

• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. 2017poz.59)

⎯Art. 1. System oświaty zapewnia w szczególności:

19) przygotowywanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia;

⎯Art. 98. 1. Statut szkoły zawiera w szczególności:

16) organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego.

 

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie

ramowych planów nauczania dla publicznych szkół

 

• Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. 2017 poz. 1591 ze zmianami 2018 poz.1647)
• § 6.2. W szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana w trakcie bieżącej pracy z uczniem

• § 20. 1. Do zadań nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i specjalistów w   przedszkolu, szkole i placówce należy w szczególności: rozpoznawanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów;
• określanie mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów;

⎯§  20.2.Nauczyciele,wychowawcy grup wychowawczych oraz przedszkolu,szkole i placówce prowadzą w szczególności:

2) w szkole:

b) wspomaganie uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy z uczniami.

 

• Rozporządzenie MEN z dnia 3 sierpnia 2018 r. w sprawie wykazu zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz przez nauczycieli poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz nauczycieli: pedagogów, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych i doradców zawodowych (Dz. U. 2018 poz.1601)

 

• Rozporządzenie MEN z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U. 2018 poz.1675).

§ 1. Rozporządzenie określa treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego, warunki i sposób realizacji i organizacji doradztwa zawodowego w szkołach i placówkach

§ 2. 1. Publiczne przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych i inne formy wychowania przedszkolnego, publiczne szkoły, z wyjątkiem artystycznych, oraz publiczne placówki, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy, realizują doradztwo zawodowe przez prowadzenie zaplanowanych i systematycznych działań mających na celu wspieranie uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania świadomych decyzji edukacyjnych i zawodowych.

 

• Rozporządzenie MEN z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U. 2019poz.325).

 

§ 1. Rozporządzenie określa treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego, sposób  realizacji doradztwa zawodowego oraz zadania doradcy zawodowego.

§ 2. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla:przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego – określa załącznik nr 1 do rozporządzenia;

• klas I–VI szkół podstawowych – określa załącznik nr 2 do rozporządzenia;
• klas VII i VIII szkół podstawowych – określa załącznik nr 3 do rozporządzenia;

 

§ 3. Doradztwo zawodowe jest realizowane:

• w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego na zajęciach edukacyjnych wychowania przedszkolnego prowadzonych zgodnie z przyjętymi programami wychowania przedszkolnego;
• w klasach I–VI szkół podstawowych na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia2016 r. – Prawo oświatowe, zwanej dalej „ustawą”;

• w klasach VII i VIII szkół podstawowych oraz w szkołach ponadpodstawowych, o których mowa w § 2 pkt 4–7, na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, a w przypadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe również na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia w zawodzie, o których mowa wart.109ust.1pkt1ustawy,a także w szkołach specjalnych przysposabiających do pracy – na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych;

• w klasach VII i VIII szkół podstawowych, w branżowych szkołach I stopnia, liceach ogólnokształcących i technikach, z wyjątkiem szkół dla dorosłych, na zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 7ustawy;
• w szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, na zajęciach związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno- pedagogicznej, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5ustawy;
• w szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych, z wyjątkiem branżowych szkół II stopnia, szkół specjalnych przysposabiających do pracy, szkół policealnych i szkół dla dorosłych, na zajęciach z nauczycielem wychowawcą opiekującym się oddziałem;
• w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych z wyjątkiem branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych, w ramach wizyt zawodoznawczych mających na celu poznanie przez dzieci i uczniów środowiska pracy w wybranych zawodach, organizowanych u pracodawców, w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe lub w placówkach i centrach, o których mowa w art. 2 pkt 4ustawy.

§ 4. 1. Na każdy rok szkolny w szkole opracowuje się program realizacji doradztwa zawodowego, uwzględniający wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego.

• Program, o którym mowa w ust. 1,określa: działania związane z realizacją doradztwa zawodowego, w tym:
• tematykę działań, uwzględniającą w przypadku:
• szkół, o których mowa w § 2 pkt 2–7, treści programowe, o których mowa  w  tych przepisach,
• szkół specjalnych przysposabiających do pracy treści określone w przepisach wydanych na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 1 lit.  Ustawy,
• oddziały, których dotyczą działania,
• metody i formy realizacji działań, z uwzględnieniem udziału rodziców w tych działaniach, w szczególności przez organizację spotkań z rodzicami, z wyjątkiem branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych,
• terminy realizacji działań,
• osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych działań,
• podmioty, z którymi szkoła współpracuje przy realizacji działań, w tym podmioty, o których mowa w § 8 ust.1 ⎯z uwzględnieniem potrzeb uczniów,słuchaczy i rodziców oraz lokalnych lub regionalnych działań związanych z doradztwem zawodowym.
• Program, o którym mowa w ust. 1, opracowuje doradca zawodowy albo inny nauczyciel lub nauczyciele odpowiedzialni za realizację doradztwa zawodowego w szkole, wyznaczeni przez dyrektora szkoły.
• Dyrektor szkoły, w terminie do dnia 30 września każdego roku szkolnego, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, zatwierdza program, o którym mowa w ust.1.
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 maja 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Prawo oświatowe (Dz.U. 2019poz.1148)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej1) z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół.

 

• ZAŁOŻENIA OGÓLNE

 

DIAGNOZA POTRZEB UCZNIÓW, NAUCZYCIELI I RODZICÓW JAKO KLUCZOWE DZIAŁANIE DLA EFEKTYWNEGO FUNKCJONOWANIA DORADZTWA ZAWODOWEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ

 

Diagnoza potrzeb edukacyjno-zawodowych uczniów jest pierwszym etapem tworzenia wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego. Należy dodać, że jest też etapem niezbędnym, jej pominięcie grozi bowiem niedopasowaniem oferty usług edukacyjnych i doradczych przeznaczonej nie tylko dla uczniów, ale też dla ich rodziców i nauczycieli. Dokonywanie wyborów edukacyjnych, a następnie zawodowych, to proces wieloetapowy. Pierwszą odpowiedzialną decyzję w tym względzie podejmuje uczeń ostatniej klasy szkoły podstawowej. Na kolejnych etapach kształcenia weryfikuje ją i albo ją potwierdza, albo dokonuje zmiany. Dlatego  tak ważne jest przygotowanie odpowiedniego, opartego na rozeznaniu potrzeb edukacyjno- zawodowych, systemu wsparcia doradczego dla uczniów oraz ich rodziców i nauczycieli.

Diagnoza powinna przede wszystkim odpowiedzieć nam na następujące pytania:

• czego potrzebują uczniowie, by móc przez czas nauki w szkole przygotować i realizować swój indywidualny plan rozwoju kariery?
• czego potrzebują szkolni doradcy zawodowi, wychowawcy, nauczyciele przedmiotu i nauczyciele zawodu, by skutecznie wspierać uczniów w opracowaniu i realizacji indywidualnych planów rozwoju kariery?
• czego potrzebują rodzice, by mogli wytrwale i efektywnie wspierać swoje dzieci w rozwoju ich karier edukacyjno-zawodowych?

 

Program realizacji doradztwa zawodowego dla szkoły podstawowej im. Janusza Korczaka w Kandytach został opracowany w oparciu o:

• Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego dla szkoły podstawowej w Kandytach;

• Rozmowy indywidualne z uczniami klas 7SP.
• Rozmowy indywidualne z wychowawcami i rodzicami uczniów edukacji wczesnoszkolnej.

 

Wnioski pozwalają stwierdzić:

• uczniowie wskazują duże zainteresowanie tematyką doradztwa zawodowego w szkole. Większość jest zainteresowana tematyką rynku pracy oraz pomocy w wyborze kierunku dalszego kształcenia po ukończeniu szkoły podstawowej. Uczniowie koncentrują się również na zagadnieniach mocnych i słabych stron, poznawania siebie, predyspozycji osobowych, sformułowania celów;
• uczniowie nie do końca rozumieją zasady funkcjonowania rynku pracy, wymagań pracodawców i ciążących na nich obowiązkach. Uczniowie często nie rozumieją szeregu zwrotów i formuł związanych z procesem pracy;
• cześć uczniów wskazała na potrzebę informacji zawodowej. Ważne jest dla nich zdobycie informacji o zawodach., które są najbardziej pożądane w obecnym czasie oraz potrzebę informacji edukacyjnej;
• uczniowie wskazali chęć spotkania z przedstawicielami szkół ponadpodstawowych;
• uczniowie szkoły podstawowej mają problemy z nazwaniem instytucji wspomagających planowanie kariery zawodowej;

 

Program realizacji WSD w szkole podstawowej w Kandytach obejmuje treści i działania, które realizowane będą w ramach:

• zajęć z doradztwa zawodowego,o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art.

109 ust. 1 pkt. 7,

• zajęć prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
• przedsięwzięć i różnorodnych form wsparcia  udzielanych  uczniom  w  szkole/placówce przez kadrę pedagogiczną podczas bieżącej pracy czy też na zajęciach z nauczycielem wychowawcą.

 

• CEL OGÓLNY DORADZTWA ZAWODOWEGO

 

Działania w zakresie doradztwa zawodowego w szkole podstawowej mają na celu wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji zawodowych oraz informacji na temat systemu edukacji i rynku prac.

 

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i   klas I-III szkoły podstawowej

na rok szkolny 2023/2024

 

• POZNANIE SIEBIE.
• ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY
• RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
• PLANOWANIE WŁASNEGO    ROZWOJU I PODEJMOWANIE                      DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH.

 

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych  klas VI-VI szkoły podstawowej

na rok szkolny 2023/2024

 

• POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW
• ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY
• RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
• PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE                     DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH.

 

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII-VIII szkoły podstawowej na rok szkolny 2023/2024

 

• POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW
• ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY
• RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
• PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE                     DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH.

 

Treści szczegółowe stanowią załącznik do programu.

 

Program umożliwia:

• uzyskanie przez uczniów dostępu do wsparcia z zakresu doradztwa zawodowego;
• wsparcie rodziców w związku z udzielaniem przez nich pomocy w podejmowaniu przez  dzieci decyzji edukacyjno-zawodowych;
• wzbogacenie oferty szkoły i jej promocję w obszarze działań z zakresu doradztwa zawodowego;
• przejrzystość i ciągłość oddziaływań poprzez wskazanie osób działających na rzecz Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego oraz określanie zakresu ich odpowiedzialności.

 

Ponadto sprawnie funkcjonujący system doradztwa zawodowego, dzięki zaangażowaniu wszystkich nauczycieli, wychowawców, specjalistów w szkole/placówce oraz podmiotów współpracujących w zakresie wsparcia rozwoju zawodowego uczniów daje efekt synergii.

 

• REALIZACJA PROGRAMU

 

Program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego określa

• Działania związane z realizacją doradztwa zawodowego, w tym:

 - tematykę działań;

 - metody i formy działań z uwzględnieniem udziału rodziców w tych działaniach;

 - terminy realizacji działań;

 - osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych działań.

       - podmioty, z którymi szkoła współpracuje przy realizacji zadań z doradztwa.

• Działania wewnątrzszkolnego sytemu doradztwa zawodowego umożliwiają:

                -uzyskanie przez uczniów dostępu do wsparcia z zakresu doradztwa zawodowego;

               -wsparcie rodziców w związku z udzielaniem przez nich pomocy w podejmowaniu przez   

               dzieci decyzji edukacyjno-zawodowych;

              -wzbogacenie oferty szkoły i jej promocję w obszarze działań z zakresu doradztwa

               zawodowego

               -przejrzystość i ciągłość oddziaływań poprzez wskazanie osób działających na rzecz

               WSDZ i określanie zakresu ich odpowiedzialności;

               -zaplanowanie działań w cyklu kształcenia.

 

• EWALUACJA

 

     Ewaluacja ustna programu, na podstawie informacji zwrotnej przekazanej przez uczniów i rodziców swoim wychowawcom – ocena przydatności zajęć z zakresu orientacji i doradztwa zawodowego.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Roczny plan pracy z zakresu doradztwa zawodowego w roku szkolnym 2023/2024